31 grudnia 2021

Sylwester

Bale sylwestrowe, szampan - z tym dziś kojarzy się nam sylwester. Pożegnanie starego i powitanie nowego roku w formie, jaką znamy obecnie, narodziło się na przełomie XIX i XX wieku. Początkowo świętowały jedynie zamożne i wpływowe warstwy społeczne. Z czasem jednak zwyczaj objął swoim zasięgiem także uboższą ludność. 

W XIX wieku Polacy świętowali zakończenie nowego roku w kościele. Msza święta pozwalała  im rozpocząć kolejny rozdział z bożym błogosławieństwem. Później rodziny zasiadały do wspólnego posiłku. Wigilia Nowego Roku była nie mniej uroczysta niż wigilia Bożego Narodzenia. Dziewiętnastowieczni Polacy chętnie kolędowali. Mogłoby wydawać się, że noc z 31 grudnia na 1 stycznia obchodzili bardzo spokojnie i w religijnej atmosferze, jednak zaraz po wieczerzy nadchodził czas na szereg pogańskich obrzędów. 

Przed XX wiekiem obchody wigilii Nowego Roku traktowano głównie jako okazję do wywróżenia sobie przyszłości. Noc z 31 grudnia na 1 stycznia uznawano za magiczny czas. W otoczeniu wypatrywano nadprzyrodzonych znaków zwiastujących nadciągające kataklizmy. Pogańskie zabawy, rozmowy z osobami przybywającymi z zaświatów i diabelskie harce, słowem istny festiwal okultyzmu, - tak wyglądał sylwester jeszcze 200 lat temu. Noc przypominała współczesne andrzejki, z tą różnicą, że wróżby traktowano nadzwyczaj poważnie.


Źródło: https://www.styl.pl/magazyn/news-poganskie-wrozby-i-rozmowy-ze-smiercia-tak-kiedys-obchodzono,nId,5707235#utm_source=paste&utm_medium=paste&utm_campaign=chrome

22 grudnia 2021

21 grudnia 2021

 

BOŻE NARODZENIE

Święta Bożego Narodzenia, Narodzenie Pańskie – w tradycji chrześcijańskiej – święto upamiętniające narodziny Jezusa Chrystusa. Jest to stała uroczystość liturgiczna przypadająca na 25 grudnia. 

W Kościołach, które nadal celebrują liturgię według kalendarza juliańskiego (tzw. Kościoły wschodnie, głównie Cerkiew greckokatolicka i Kościół prawosławny), Boże Narodzenie przypada na 25 grudnia kalendarza juliańskiego, tzn. obecnie 7 stycznia kalendarza gregoriańskiego.

Uroczystość Bożego Narodzenia wywodzi swój początek z Jerozolimy. Ustalił się tam zwyczaj, że patriarcha udawał się z Jerozolimy w procesji do Betlejem, odległego o ok. 8 km. W Grocie Narodzenia odprawiał w nocy Mszę świętą. W Rzymie święto Bożego Narodzenia dnia 25 grudnia obchodzono od wieku IV. 

Kronikarz rzymski, Filokales, w  swoim kalendarzu pod rokiem 354 zaznacza: Natus Christus in Betleem Judea (Narodził się Chrystus w Betlejem Judzkim). Z tego także czasu mamy fragment homilii papieża św. Liberiusza (+ 366) na Boże Narodzenie.

 Najdawniejsza wzmianka o tym święcie w Kościele syryjskim pochodzi od św. Jana Chryzostoma. W swoim kazaniu z dnia 25 grudnia 380 roku tenże święty jako młody wówczas kapłan oznajmia wiernym z radością, że po raz pierwszy będzie w antiocheńskiej katedrze obchodzone to święto. Z tej właśnie uroczystości zachowało się jego kazanie. W tymże wieku IV uroczystość Bożego Narodzenia spotykamy w Jerozolimie, w Antiochii, w Konstantynopolu, w Rzymie i w Hiszpanii.

Po Mszy świętej, odprawionej w Betlejem o północy, powracano do Jerozolimy i odprawiano drugą Mszę świętą w godzinach porannych w kościele Zmartwychwstania Pańskiego. Wreszcie, aby dać pełny upust radości, odprawiano w godzinach południowych trzecią Mszę świętą w kościele katedralnym. W Rzymie zwyczaj ten znany był już za czasów papieża św. Grzegorza I Wielkiego (+ 604). Odprawiano tam nocą pasterkę przy żłóbku Chrystusa w bazylice Matki Bożej Większej; drugą Mszę świętą w godzinach porannych w kościele Zmartwychwstania, gdzie miał rezydencję swoją przedstawiciel cesarza wschodniego; trzecią zaś koło południa w bazylice św. Piotra.

W pierwszych wiekach chrześcijaństwa nabożeństwa nocne należały do stałej praktyki Kościoła. Pamiątką jest dzisiejsza Pasterka. Już pierwsze słowa inwitatorium wprowadzają nas w nastrój tajemnicy: „Chrystus narodził się nam. Oddajmy Mu pokłon”. Nie mniej radosnym akordem brzmią czytania i responsoria. Kościół wyraża tak wielką radość z narodzenia Pana Jezusa, że przez osiem dni (oktawa) obchodzi tę uroczystość.

Źródło: O Narodzeniu Pańskim (parafiaostrobramska.pl)

06 grudnia 2021

MIKOŁAJKI

 


ŚWIĘTY MIKOŁAJ, najbardziej zapracowany święty. Patron panien na wydaniu, piekarzy, żeglarzy, mieszczan, ubogich, dzieci, uczniów,  rolników …

Był biskupem Myry w Licji (obecnie Turcja). W XI wieku krzyżowcy przewieźli jego relikwie do Bari we Włoszech. Św. Mikołaj był i jest świętym czczonym zarówno przez prawosławnych jak i przez chrześcijan na zachodzie, o czym świadczą liczne kościoły pod jego wezwaniem. W Krakowie kościół (od 1229 r.) i parafia (od 1327 r.) pw. św. Mikołaja są jednymi z najstarszych.

Jeszcze za życia był znany jako opiekun ubogich , na których przeznaczył swój cały majątek, pielęgnował chorych podczas zarazy. Zmarł w Myrze miedzy 342 a 352 r. Zasłynął cudami czynionymi zarówno za życia, jak i po śmierci. Na obrazach najczęściej przedstawiany jest jako staruszek z brodą w szatach biskupich z pastorałem, a jako atrybuty trzyma otwartą książkę , na której leżą 3 złote jabłka lub bułki, z kotwicą lub z workiem. W Polsce 6 grudnia był obchodzony jako święto uroczyste. Ułożono litanię do świętego Mikołaja, śpiewano godzinki i pieśń kościelną. W Krakowie popularne były piernikowe ,,Mikołajki”.