04 października 2021

Uroczystości związane z zakończeniem obchodów 77. rocznicy Powstania Warszawskiego odbywały się w sobotę w parku Orlicz-Dreszera. 

Dzień Pamięci o Cywilnej Ludności Powstańczej Warszawy to święto ustanowione w 2015 roku. To także dzień, w którym warszawiacy wspominają wszystkich bohaterów sierpniowego zrywu. 2 października 1944 roku po 63 dniach krwawych walk z wojskami niemieckimi przedstawiciele Komendy Głównej AK podpisali układ o zaprzestaniu działań wojennych w stolicy.

Zaplanowany na kilka dni bój trwał ponad dwa miesiące i stał się dla powojennej Europy przykładem niebywałego patriotyzmu, bohaterstwa i oddania narodowej sprawie. Był też zrywem, za który Warszawa zapłaciła drogo nie tylko krwią swoich obrońców, ale także niemal całkowitym zrównaniem miasta z ziemią.

Od godziny 5.00 rano obowiązuje zawieszenie broni. Tego dnia, do godziny 19.00 Warszawę opuszcza około16 tys. mieszkańców. Po dwóch dniach ewakuacji w Śródmieściu pozostaje nadal ponad 80 proc. ludności cywilnej.

Działania wojenne ustają o godzinie 21.00 czasu polskiego. Obie strony podpisują formalny układ o zaprzestaniu działań wojennych w Warszawie. W Ożarowie zostaje formalnie podpisany układ o zaprzestaniu działań wojennych w Warszawie. Sygnatariuszem ze strony niemieckiej jest gen. Erich von dem Bach, zaś ze strony polskiej – płk dypl. Kazimierz Iranek-Osmecki „Heller” i ppłk dypl. Zygmunt Dobrowolski „Zyndram”.

Najważniejsze ustalenia umowy kapitulacyjnej obejmują:

  • Przyznanie Powstańcom, także tym, którzy dostali się do niewoli od 1 sierpnia 1944 poczynając, uprawnień wynikających z konwencji genewskiej z dnia 27 sierpnia 1929, dotyczącej postępowania z jeńcami wojennymi;
  • Powstańcy nie będą ponosić odpowiedzialności za działalność wojskową i polityczną przed Powstaniem;
  • Oddziały Armii Krajowej mają opuszczać miasto dla złożenia broni w dniach 4 i 5 października;
  • Wobec ludności cywilnej, ewakuowanej z Warszawy, nie będą wyciągane żadne konsekwencje w związku z działalnością we władzach i administracji cywilnej

Warszawa pamięta. Z okazji rocznicy końca Powstania w parku Orlicz-Dreszera na Mokotowie odbyła się uroczystość, podczas której sztafeta pokoleń odprowadziła "ogień pamięci", który płonął przez 63 dni przy pomniku "Mokotów Walczący 1944", do Grobu Nieznanego Żołnierza,  flaga została opuszczona, a na placu Krasińskich odsłonięty został nowy pomnik, stanowiący uhonorowanie ofiary Powstańców Warszawskich. Tym razem upamiętnienia doczekały się kobiety, które były żołnierkami, sanitariuszkami, łączniczkami w oddziałach powstańczych.

Pomnik to przedstawienie trzech kobiet trzymających się za ręce. Jego autorką jest Monika Osiecka. W sobotę został odsłonięty w parku Krasińskich.