Dzień Dobrego Łotra

w Polsce znany jako

Dzień Janosika

Dzień Janosika, czyli łotra-rozbójnika, który rabował bogatym i rozdawał biednym. Bohater słowackich i polskich legend, to postać autentyczna. Juraj Jánošík żył w latach 1688-1713. Najprawdopodobniej brał udział w powstaniu antyhabsburskim Franciszka Rakoczego, które wybuchło w 1703 r. na ziemiach węgierskich. W 1708 r. wrócił do rodzinnej wsi, aby zająć się gospodarstwem, ale wkrótce potem wstąpił do armii austriackiej. Tam poznał niejakiego Tomáša Uhorčíka, który był harnasiem zbójników karpackich. W październiku 1710 r. Jánošík pomógł mu uciec z więzienia, a w następnym miesiącu sam zdezerterował i przystał do jego zbójeckiej bandy. Zbójecka działalność Jánošíka trwała do wiosny 1713 r.

Na Słowacji był postrzegany na dwa sposoby: jako pospolity bandyta oraz jako szlachetny zbójnik; natomiast w Polsce znana była tylko ta wersja pozytywna.

Święto Dobrego Łotra odnosi się jednak do jednego ze złoczyńców, którzy zostali ukrzyżowani wraz z Chrystusem. Apokryficzny Święty Dyzma był tym, który przed śmiercią zdążył wyrazić szczerą skruchę i doznał odpuszczenia grzechów. 

Od roku 2009, kiedy przez Konferencję Episkopatu Polski dzień 26 marca został ustanowiony jako Liturgiczne Wspomnienie Dobrego Łotra i Dzień Modlitw za Więźniów, Kościół Katolicki zanosi w tym właśnie dniu modlitwy, aby osoby pozbawione wolności dostąpiły łaski Miłosierdzia Bożego.